دکتر صبوری: شفافیت ،مهم ترین ابزار در عرصه مبارزه با فساد در توزیع کالاهای اساسی است

به گزارش رادیو افق کوروش به نقل از راه مردم ؛ در شرایطی که نوسان قیمت ارز پیامدهایی مانند احتکارسودجویان در پی دارد، ساماندهی زنجیره توزیع کالا و اقلام اساسی کمک شایانی به تنظیم بازار می کند که به نظر می رسد نقش فروشگاه های زنجیره ای در این میان بسیار موثر و قابل توجه است.

وقایع رخ داده در جامعه باب شایعه را باز می کند که افراد سودجو در این میان به شایعات بیشتری دامن می زنند تا کسب و کار خود را سکه کنند.

در این میان ایجاد جو روانی مثبت یا منفی همانند موج جامعه را هدایت می کند و افراد بسیاری در این شرایط به دور از منطق و تحلیل پیرامون ناخواسته اهداف سودجویان را دنبال می کنند.

گرچه کمبود و گران شدن برخی کالاها در بازار وجود دارد اما افرادی هستند که این کمبودها را با شایعه بروز قحطی و نبود مواد مصرفی گره زده اند و با ایجاد ناامنی در جو روانی جامعه، به دنبال سودجویی هستند.

در این شرایط بسیاری از مردم برای تامین مایحتاج خود به فروشگاه های زنجیره ای مراجعه می کنند که به همین دلیل، ضرورت تامین کالا برای این فروشگاه ها دوچندان میشود .

چرا که مردم این فروشگاه ها را به عنوان سمبل بازار می دانند و زمانی که این مراکز فروش را همچون گذشته پررونق و عادی می بینند به طور قطع آرامش نسبی در مدیریت بازار ایجاد خواهد شد.

در همین زمینه با دکترحسین صبوری، قائم مقام و عضو هیات مدیره شرکت فروشگاه های زنجیره ای افق کوروش دیدار و گفت و گو کردیم، که ماحصل آن را در ذیل می توانید بخوانید.

+ نقش فروشگاه های زنجیره ای در تامین کالاهای اساسی از دیدگاه شما چیست؟

کالاهای اساسی در شرایط عادی اقتصادی، هیچ تفاوتی با دیگر کالاها یا همان کالاهای غیر اساسی ندارند و بر اساس تقاضا و نیاز مصرف کنندگان، تولید و توسط شبکه توزیع در دسترس عموم قرار می گیرد. برای بررسی نقش فروشگاه های زنجیره ای در تامین کالاهای اساسی در وضعیت بحران تامین یا همان کمبود کالا باید اول شرایط بحرانی را تعریف کنیم.

شرایط بحرانی عمدتا در دو حالت رخ میدهد؛ اول کمبود کالا در بازار، و دوم افزایش شدید قیمت کالاها. معمولا در اینگونه شرایط متاسفانه عده ای با احتکار کالاها، و تصمیم برای به فروش رساندن با قیمتی بالاتر در آینده، نظام توزیع را با چالش روبرو می کنند و زنجیره تامین این کالاها با اخلال روبرو می شود. پروسه تامین کالاهای اساسی در فروشگاه های زنجیره ای، دارای قابلیت مانیتور شدن است، یعنی مراحل سفارش کالا به تهیه کننده، بارگیری، ارسال، ورود کالا به انبارهای فروشگاه های زنجیره ای، ارائه در فروشگاه ها و به رسیدن به دست مشتری شکل قابل رصد کردن است.

شفافیت زنجیره تامین یکی از بزرگترین دست آوردهای فروشگاههای زنجیره ای است که همچنین موجب میشود هیچ کالای قاچاق نیز امکان عرضه نداشته باشد. البته این موضوع که در زنجیره توزیع، تخلفی هم صورت بگیرد را نمی توان انکار کرد، زیرا تعداد بالای شعب فروشگاه های زنجیره ای موجود در س طح کشور در موارد محدودی شرایط را برای بروز تخلف فراهم می کند، اما این تخلف به میزان بالایی رخ نمیدهد، زیرا به علت شفافیت و قابلیت رصد شدن زمینه تخلف گسترده فراهم نیست.

نقش فروشگاه های زنجیره ای در تامین کالاهای اساسی در شرایط سیاسی و اقتصادی فعلی ، بسیار موثر است زیرا در گذشته در شرایط کالاهای اساسی دارای یارانه به صورت عادلانه در دسترس خانوارها قرار نمی گرفت. دولت کالاها را تهیه میکرد، بابت این کالاها یارانه پرداخت می شد، با قیمتی پایین تر از قیمت بازار هم نسبت به توزیع آنها اقدام می کرد، اما تفاوت قیمت نرخ دولتی کالاها با قیمت بازار، به مصرف کنند تعلق نمی گرفت و فقط واسطه ها با فروش بخش عمده ای از این کالاها منافعی را کسب می کردند.

+ روند بازرسی کالاهای اساسی توسط بازرسان داخلی فروشگاه های زنجیره ای چگونه است؟

مهمترین مکانیزم موجود در فروشگاه های زنجیره ای برای این امر اطلاعات س ازمان است. زیرا تمام ورودی و خروجی کالاهای سازمان ثبت می شود و سیستم ها و بازرسان با بررسی اطلاعات درج شده در سیستم و بر اساس یکسری از الگوهای کنترلی مشخص نحوه توزیع را ، کنترل می کنند.

+ عدم تعادل قیمت بین برخی کالاها، یکی از پرسش های متداول در ذهن مصرف کننده است، در برخی مواقع مشاهده شده که قیمت کالا در بیرون فروشگاه به مراتب ارزانتر است و بالعکس مشاهده شده که در داخل فروشگاه با قیمتی ارزاتر ارائه میشود،در این زمینه توضیحاتی را ارائه می فرمایید؟

در اقتصاد، مفهومی به نام حاشیه بازار وجود دارد، حاشیه بازار فاصله بین بهای تمام شده و نرخ عرضه کالا به مشتری است. قیمت گذاری کالاها در فروشگاه های زنجیره ای و غیر زنجیره ای بر اساس حاشیه بازار کالا، مارژینهای دریافتی و سیاست های قیمت گذاری سازمانی انجام میشود.فرض کنیم قیمت مصرف کننده درج شده برای یک کالا ۱۰ هزار تومان است، اگر قیمت تمام شده این کالا ۵ هزار تومان باشد، فاصله این دو مبلغ حاشیه بازار کالا است.

طبیعتا یک خرده فروش بر اساس سیاستهای بازاریابی می تواند بخشی از این حاشیه بازار را از مشتری دریافت نکند. اگر زنجیره تامین یک شرکت و یا خرده فروش به گونه ای باشد که بتواند صرفه جویی خوبی در طول زنجیره تامین انجام دهد، می تواند بخشی از این حاشیه بازار را تحت عنوان تخفیف به مشتری تقدیم کند. توزیع کالا در خرده فروشی سنتی با چند واسطه انجام می شود، که هر کدام از این واسطه ها نیازمند یک سود مجزا هستند و هزینه های خاص خودشان را دارند و طبیعتا حاشیه بازار کالا سود و هزینه واسطه ها را پوشش می دهد.

اگر در توزیع کالا تعداد واسطه ها زیاد شود طبینا سود بیشتری باید تقسیم شود و هزینه بیشتری اتفاق می افتد، اما در صورت کاهش این واسطه ها چه اتفاقی می افتد؟ توزیع کالا با هزینه کمتر و تعداد کمتری واسطه جویای سود انجام می شود.نظام قیمت گذاری تولید کننده ها قیمت مصرف کننده | را بر این اساس ساختار توزیع تعیین می کند، چرا که در صورتی که حاشیه بازار یک کالا سهم مناسب سود واسطه ها و هزینه های آنها را پوشش ندهد، کالا قابلیت فروش نخواهد داشت. وقتی فروشگاه زنجیره ای با این حاشیه بازار بالا مواجه می شود، قدرت این را دارد که بخشی زیادی از آن را در اختیار مشتری قرار دهد و به عنوان تخفیف از مشتری دریافت نکند. مکانیزم کلی تخفیفات در فروشگاه های زنجیره ای به این صورت می باشد. علت تفاوت قیمت در یکسری از کالاها به تصمیم یک فروشگاه به تخفیف روی تعدادی از کالاها و تصمیم یک فروشگاه بر تخفیف روی تعداد دیگری از کالاهاست.

این مهمترین دلیل تفاوت قیمت بین فروشگاه های زنجیره ای است.

+حضور دلالان و مافیا در زمینه کالاهای اساسی غیر قابل انکار است، راه کار شما برای مبارزه با این افراد چیست؟

این یک واقعیت است در هر کجا که سودی نهفته باشد، طبیعتا عده ای برای کسب آن به نفع خودشان ورود می کنند. این امر در تمام نقاط جهان مشهود است و فقط مختص کشور ما نیست.
مهمترین راه کار برای مبارزه و محدود کردن آنها، در کنار ابزارهای قانونی، شفافیت است.

+ از نظر شما سازمان تعزیرات حکومتی باید به این موضوع ورود پیدا کند یا توسط بازرسان فروشگاه های زنجیره ای این امر صورت گیرد؟

سازمان تعزیرات دارای وظایف قانونی مشخصی است، ولی اگر شفافیت در طول زنجیره تامین محقق شود، شاهد روند مثبتی در توزیع کالاهای اساسی و یا هر کالای دیگری خواهیم بود.

حضور فروشگاه های زنجیره ای در امر شفافیت بسیار موثر و کارساز بوده است.

البته امکان وجود تخلفاتی اندک هم در این حوزه غیر قابل کتمان است اما به صورت کاملا جزئی که در روند توزیع هیچ اخلالی ایجاد نمی کند.

زیرا تمام مراحل تهیه، انبارگیری و توزیع توسط شکه های پیشرفته قابل رصد می باشد و نهادهای نظارتی هم بر این پروسه دید کاملی دارند. از این رو اعتماد بیشتری نسبت به فروشگاهای زنجیره ای در بین مردم ایجاد شده.

+ تعامل و همکاری مدیران فروشگاه های زنجیره ای با اصحاب رسانه را چگونه ارزیابی م ی کنید و چه میزان این ارتباط می تواند در جامعه تاثیر گذار باشد؟

فروشگاه های زنجیره ای یکی از عناصر شبکه توزیع مدرن هستند، اگر بخواهیم شبکه توزیع را به سمت مدرن شدن پیش ببریم، مستلزم ایجاد فرهنگ سازی است، مواردی مشابه اینکه یک فروشگاه زنجیره ای چه مزایایی برای فرد و چه مزایایی برای اقتصاد دارد، چه بسا در جامعه امروزی و با وسعت شبکه مجازی شاهد شایعات متعددی هستیم که به قصد تخریب یک سازمان و نهاد خاص شکل میگیرد. پس می توان به این نتیجه رسید که همکاری و تعامل با رسانه ها جهت روشنگری در حوزه افکار عمومی میتواند موثر باشد.